Cùng với việc sửa đổi một số điều hướng tới quy trình khai, nộp thuế đơn giản hơn, Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 đã bổ sung quy định về đăng ký thuế lần đầu, nêu rõ các yêu cầu cần có để giúp minh bạch hóa công tác đăng ký thuế, thực hiện thống nhất trong nội bộ cơ quan thuế và các cơ quan có liên quan.

Cụ thể, Điều 31 Luật Quản lý thuế số 38 quy định, người nộp thuế đăng ký thuế cùng với đăng ký DN, đăng ký hợp tác xã, đăng ký kinh doanh, thì hồ sơ đăng ký thuế là hồ sơ đăng ký DN, đăng ký hợp tác xã, đăng ký kinh doanh. Nếu người nộp thuế là tổ chức đăng ký thuế trực tiếp với cơ quan thuế, hồ sơ đăng ký thuế gồm tờ khai đăng ký thuế; bản sao giấy phép thành lập và hoạt động, quyết định thành lập, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, hoặc giấy tờ tương đương khác do cơ quan có thẩm quyền cấp phép còn hiệu lực. Trường hợp người nộp thuế là hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân đăng ký thuế trực tiếp với cơ quan thuế, thì hồ sơ đăng ký thuế gồm tờ khai đăng ký thuế hoặc tờ khai thuế; bản sao giấy chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân hoặc hộ chiếu; các giấy tờ khác có liên quan.

Về địa điểm nộp hồ sơ đăng ký thuế lần đầu, Điều 32 Luật Quản lý thuế sửa đổi quy định, người nộp thuế đăng ký thuế cùng với đăng ký DN, đăng ký hợp tác xã, đăng ký kinh doanh, thì địa điểm nộp hồ sơ đăng ký thuế là địa điểm nộp hồ sơ đăng ký DN, đăng ký hợp tác xã, đăng ký kinh doanh. Trong trường hợp đăng ký thuế trực tiếp với cơ quan thuế, nếu là tổ chức, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thì nộp hồ sơ tại cơ quan thuế nơi tổ chức, cá nhân đó có trụ sở. Nếu tổ chức, cá nhân có trách nhiệm khấu trừ và nộp thuế thay, thì nộp hồ sơ tại cơ quan thuế quản lý trực tiếp tổ chức, cá nhân đó. Đối với hộ gia đình, cá nhân không kinh doanh, nộp hồ sơ đăng ký thuế tại cơ quan thuế nơi phát sinh thu nhập chịu thuế, nơi đăng ký hộ khẩu thường trú, hoặc nơi đăng ký tạm trú/nơi phát sinh nghĩa vụ với NSNN. Cá nhân ủy quyền cho tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập đăng ký thuế thay cho bản thân và người phụ thuộc sẽ nộp hồ sơ qua tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập. Tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập có trách nhiệm tổng hợp và nộp hồ sơ đăng ký thuế thay cho cá nhân đến cơ quan thuế quản lý trực tiếp. 

Để giúp người nộp thuế nắm rõ hơn quy định về thời hạn đăng ký thuế lần đầu, Luật Quản lý thuế  sửa đổi cũng bổ sung chi tiết vấn đề này. Theo đó, Điều 33 quy định, người nộp thuế đăng ký thuế cùng với đăng ký DN, đăng ký hợp tác xã, đăng ký kinh doanh thì thời hạn đăng ký thuế là thời hạn đăng ký DN, đăng ký hợp tác xã, đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật. Người nộp thuế đăng ký thuế trực tiếp với cơ quan thuế, thì thời hạn đăng ký thuế là 10 ngày làm việc, kể từ khi được cấp giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, giấy phép thành lập và hoạt động, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, quyết định thành lập; bắt đầu hoạt động kinh doanh đối với tổ chức không thuộc diện đăng ký kinh doanh, hoặc hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thuộc diện đăng ký kinh doanh, nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh; phát sinh trách nhiệm khấu trừ thuế và nộp thuế thay; tổ chức nộp thay cho cá nhân theo hợp đồng, văn bản hợp tác kinh doanh; ký hợp đồng nhận thầu đối với nhà thầu, nhà thầu phụ nước ngoài kê khai nộp thuế trực tiếp với cơ quan thuế; ký hợp đồng, hiệp định dầu khí; phát sinh nghĩa vụ thuế TNCN; phát sinh yêu cầu được hoàn thuế; phát sinh nghĩa vụ khác với NSNN. Ngoài ra, tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập có trách nhiệm đăng ký thuế thay cho cá nhân có thu nhập, chậm nhất là 10 ngày làm việc kể từ ngày phát sinh nghĩa vụ thuế trong trường hợp cá nhân chưa có mã số thuế; đăng ký thuế thay cho người phụ thuộc của người nộp thuế, chậm nhất là 10 ngày làm việc kể từ ngày người nộp thuế đăng ký giảm trừ gia cảnh trong trường hợp người phụ thuộc chưa có mã số thuế.

Nhằm đơn giản hoá thủ tục hành chính, hỗ trợ tốt nhất cho người nộp thuế, Luật Quản lý thuế số 38 đã sửa đổi, bổ sung theo hướng rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục. Cụ thể, thời hạn cấp giấy chứng nhận đăng ký thuế cho người nộp thuế từ 10 ngày làm việc xuống còn 3 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định. Trường hợp bị mất, rách, nát, cháy giấy chứng nhận đăng ký thuế, hoặc thông báo mã số thuế, cơ quan thuế cấp lại trong 2 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ thay cho 5 ngày như trước đây. Ngoài ra, Luật cũng quy định cụ thể thủ tục thông báo thay đổi thông tin đăng ký thuế. Đặc biệt là việc liên thông giải quyết hồ sơ thay đổi thông tin đăng ký thuế giữa cơ quan thuế và cơ quan đăng ký kinh doanh, giúp người nộp thuế nắm được quy định khi thay đổi thông tin đăng ký thuế.