Thực hiện ý kiến của Bộ Nội vụ về việc đề xuất giải quyết vướng mắc trong thực hiện bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc đối với Phó Chỉ huy trưởng Quân sự xã, Phó Trưởng Công an xã và người làm việc theo hợp đồng lao động (HĐLĐ) tại Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã; trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tại cuộc họp ngày 06/04/2021 về nội dung này, BHXH Việt Nam xin báo cáo như sau:

I. THỰC TRẠNG ĐÓNG BHXH BẮT BUỘC

1. Tổng hợp tình hình đóng BHXH bắt buộc đến thời điểm hiện nay:

Đang bảo lưu thời gian đóng BHXH (người): 2.528

Đang tiếp tục tham gia BHXH (người): 7.738

...(Xem chi tiết tại văn bản)...

2. Thực trạng đóng BHXH bắt buộc đối với Phó Chỉ huy trưởng Quân sự xã, Phó Trưởng Công an xã:

...(Xem chi tiết tại văn bản)...

3. Thực trạng đóng BHXH bắt buộc đối với người làm việc theo HĐLĐ tại UBND cấp xã:

...(Xem chi tiết tại văn bản)...

II. KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT

1. Về cơ chế giải quyết (theo nguyên tắc đóng - hưởng đã được quy định tại Luật BHXH)

BHXH Việt Nam đề xuất một phương án duy nhất là Phương án 1 nêu tại Tờ trình số 6765/TTr-BNV ngày 23/12/2020 của Bộ Nội vụ cụ thể:

- Đối với các chức danh là Phó Chỉ huy trưởng Quân sự cấp xã, Phó Trưởng Công an cấp xã có thời gian làm việc từ tháng 11/2003 đến nay, nếu đã đóng BHXH bắt buộc thì được giải quyết hưởng các chế độ BHXH theo quy định của Luật BHXH khi đủ điều kiện hoặc được bảo lưu thời gian đã đóng BHXH bắt buộc theo quy định của Luật BHXH.

- Đối với người lao động do UBND cấp xã ký HĐLĐ từ đủ 03 tháng trở lên đã đóng BHXH bắt buộc và tiền lương làm căn cứ đóng là mức tiền lương ghi trong HĐLĐ theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì cho phép được giải quyết hưởng các chế độ BHXH nếu đủ điều kiện hoặc bảo lưu thời gian đã đóng BHXH bắt buộc theo quy định.

1.1. Ưu điểm của Phương án

- Người lao động được ghi nhận thời gian đã đóng BHXH, do đó nhiều người sẽ có điều kiện để hưởng lương hưu khi về già, ổn định cuộc sống khi hết tuổi lao động, góp phần đảm bảo mục tiêu an sinh xã hội bền vững theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Khóa XII.

- Củng cố niềm tin của người dân vào chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước và tạo thuận lợi cho công tác vận động, tuyên truyền, thuyết phục người dân tham gia BHXH tự nguyện.

- Đảm bảo công bằng giữa người đã được giải quyết và người chưa được giải quyết; giải quyết triệt để nguyện vọng của người lao động và sẽ không phát sinh đơn thư.

1.2. Hạn chế của Phương án

Việc vận dụng giải quyết chính sách có thể sẽ phát sinh kiến nghị từ một số ít các đối tượng không được thực hiện (do trước đây chưa đóng BHXH).

1.3. Tác động của phương án

Hiện chỉ một số ít địa phương không đóng BHXH cho nhóm đối tượng này. Mặt khác, theo quy định tại Nghị định số 121/2003/NĐ-CP thì mỗi xã chỉ có số lượng nhất định cán bộ, công chức cấp xã được tham gia BHXH bắt buộc nên ở các địa phương không đóng BHXH bắt buộc cho số đối tượng trên thì đã đóng BHXH bắt buộc đủ số lượng cán bộ ở các chức danh khác nên việc đóng bổ sung cho Phó Chỉ huy trưởng Quân sự xã, Phó Công an xã là không khả thi (thực tế xảy ra là mỗi địa phương lựa chọn các chức danh để đóng BHXH bắt buộc cho cán bộ, công chức cấp xã).

1.4. Tính khả thi của Phương án

Triển khai phương án này đảm bảo khả thi trong tổ chức thực hiện do căn cứ pháp lý thực hiện theo nguyên tắc đóng - hưởng được quy định tại Luật BHXH và sát với nhu cầu của thực tiễn (bảo vệ quyền lợi theo nguyện vọng của người lao động), giải quyết triệt để những tồn tại, vướng mắc trong việc thực hiện BHXH bắt buộc đối với Phó Chỉ huy trưởng Quân sự cấp xã, Phó Trưởng Công an cấp xã và người làm việc theo HĐLĐ tại UBND cấp xã). Đồng thời, phương án này cũng đã nhận được ý kiến đồng thuận của các Bộ, ngành có liên quan (Lao động - Thương binh và Xã hội, Nội vụ, Tài chính, Công an, Quốc phòng).

2. Đề xuất thẩm quyền xử lý

Đề nghị đưa nội dung nêu trên vào Nghị quyết của Chính phủ để chỉ đạo, thực hiện.

BHXH Việt Nam trân trọng báo cáo Bộ Nội vụ./.