Chính phủ đã ban hành Nghị định số 128/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan có hiệu lực thi hành từ ngày 10/12/2020. Ngày 11 tháng 11 năm 2020 Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 90/2020/TT-BTC quy định các biểu mẫu sử dụng để xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan, có hiệu lực thi hành từ ngày 26/12/2020.

Nghị định 128/2020/NĐ-CP, Thông tư 90/2020/TT-BTC có một số thay đổi so với Nghị định 127/2013/NĐ-CP (đã được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 45/2016/NĐ-CP) và Thông tư 155/2016/TT-BTC như:

(i) Về phạm vi điều chỉnh:

- Nghị định 128/2020/NĐ-CP không quy định nội dung cưỡng chế thi hành quyết định hành chính trong lĩnh vực hải quan như Nghị định 127/2013/NĐ-CP (đã được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 45/2016/NĐ-CP) đã quy định. Cưỡng chế thi hành quyết định hành chính trong lĩnh vực hải quan sẽ được thực hiện theo quy định của Luật Quản lý thuế, Nghị định 126/2020/NĐ-CP ngày 19 tháng 11 năm 2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Quản lý thuế và Nghị định 166/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính (khoản 1 Điều 1).

- Nghị định bổ sung quy định về nguyên tắc: áp dụng Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan đối với các hành vi vi phạm xảy ra trong lĩnh vực hải quan (khoản 3 Điều 1)

(ii) Về đối tượng bị xử phạt:

Nghị định quy định cụ thể đối tượng bị xử phạt là tổ chức (khoản 4 Điều 2)

(iii) Về phần hành vi vi phạm:

- Nghị định bổ sung một số hành vi mới phát sinh nhưng chưa có chế tài xử phạt như: hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam; hàng hóa có hình ảnh, nội dung thể hiện không đúng chủ

quyền quốc gia hoặc có nội dung khác gây ảnh hưởng đến an ninh, chính trị, kinh tế, xã hội, quan hệ ngoại giao của Việt Nam; vi phạm quy định về ghi nhãn hàng hóa...

- Nghị định thống nhất sử dụng một số thuật ngữ trong quy định hành vi vi phạm như: “khai sai”; “xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa không có giấy phép”; khai sai “về lượng” để đảm bảo việc thực hiện được thống nhất.

(iv) Đối với một số trường hợp không xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan:

Nghị định bỏ quy định không xử phạt đối với trường hợp “khai đúng tên hàng nhưng khai sai mã số, thuế suất, mức thuế lần đầu”; một số trường hợp không xử phạt được quy định trước đây tại Nghị định 127/2013/NĐ-CP (đã được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 45/2016/NĐ-CP) thì nay được chuyển về quy định tại một số Điều cụ thể của Nghị định 128/2020/NĐ-CP.

(v) Về thẩm quyền, thủ tục xử phạt:

+ Nghị định phân định thẩm quyền xử phạt của từng chức danh đối với từng hành vi vi phạm cụ thể (khoản 6, khoản 7, khoản 8, khoản 9, khoản 10 Điều 32).

+ Quy định cụ thể hồ sơ và thủ tục miễn tiền phạt đối với các hành vi vi phạm pháp luật về thuế.

(vi) Căn cứ Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tài chính không ban hành Thông tư quy định chi tiết thi hành Nghị định 128/2020/NĐ-CP (như Thông tư 155/2016/TT-BTC trước đây). Thông tư số 90/2020/TT-BTC quy định mẫu biên bản và quyết định sử dụng trong xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan và bãi bỏ Thông tư 155/2016/TT-BTC.

Để triển khai thực hiện các văn bản này kịp thời, đầy đủ, đúng quy định khi các văn bản này có hiệu lực thi hành, Tổng cục Hải quan yêu cầu:

1. Cục trưởng các Cục Hải quan tỉnh, thành phố, Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu, Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan tổ chức cho công chức trong đơn vị nghiên cứu kỹ và triển khai thực hiện các quy định của các văn bản này tại đơn vị mình.

Đồng thời, công khai, tuyên truyền, phổ biến về nội dung của Nghị định 128/2020/NĐ-CP, Thông tư 90/2020/TT-BTC cho người khai hải quan, người nộp thuế biết, thực hiện.

2. Cục Quản lý rủi ro thực hiện việc cập nhập định danh các hành vi vi phạm được quy định tại Nghị định 128/2020/NĐ-CP và các biểu mẫu được ban hành kèm theo Thông tư 90/2020/TT-BTC vào hệ thống quản lý vi phạm pháp luật hải quan để các đơn vị có cơ sở nhập dữ liệu vào hệ thống.

3. Trong quá trình thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc, các đơn vị phản ánh kịp thời về Tổng cục (qua Vụ Pháp chế) để nghiên cứu, xem xét, giải quyết.