Tổng cục Hải quan nhận được công văn của Công ty CP Sữa Việt Nam kiến nghị về triển khai chương trình nộp thuế điện tử doanh nghiệp nhờ thu (NTĐT Nhờ thu) và chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan. Về vấn đề này, Tổng cục Hải quan có ý kiến như sau:

1. Chương trình nộp thuế điện tử nhờ thu:

Trước hết, Tổng cục Hải quan hoan nghênh và ủng hộ đề xuất của Công ty Vinamilk. Công ty Vinamilk là công ty lớn với số thuế đóng góp vào ngân sách nhà nước (NSNN) hàng năm lớn. Vì vậy, việc nộp thuế bằng hình thức NTĐT Nhờ thu là cần thiết, rút ngắn thời gian nộp thuế và thông quan hàng hóa cho doanh nghiệp cũng như tạo thuận lợi cho cơ quan hải quan trong công tác thu và theo dõi số thu nộp của doanh nghiệp.

Căn cứ Điều 9 Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu số 107/2016/QH13 về thời hạn nộp thuế, để hỗ trợ và triển khai mở rộng chương trình NTĐT Nhờ thu cho nhiều doanh nghiệp, đối với trường hợp doanh nghiệp ưu tiên tham gia chương trình NTĐT Nhờ thu, Hệ thống nghiệp vụ của cơ quan hải quan chuyển thông tin nộp thuế của tờ khai phát sinh trong tháng sang ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp ưu tiên đăng ký NTĐT Nhờ thu thời hạn nộp chậm nhất vào ngày 10 của tháng kế tiếp để ngân hàng trích tiền nộp NSNN theo chương trình NTĐT Nhờ thu.

2. Về việc gửi các chứng từ thuộc hồ sơ hải quan qua Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan

Căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 3 Thông tư số 38/2015/TT-BTC được sửa đổi, bổ sung tại khoản 2 Điều 1 Thông tư số 39/2018/TT-BTC thì các chứng từ thuộc hồ sơ hải quan phải nộp cho cơ quan hải quan thông qua Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan; trường hợp theo quy định tại Thông tư phải nộp bản chính các chứng từ dưới dạng giấy thì bản chính đó phải được nộp trực tiếp hoặc gửi qua đường bưu chính cho cơ quan hải quan.

- Căn cứ quy định tại điểm a khoản 1 Điều 18 Thông tư số 38/2015/TT-BTC được sửa đổi, bổ sung tại khoản 7 Điều 1 Thông tư số 39/2018/TT-BTC, quy định tại điểm c khoản 1 Điều 18 Thông tư số 38/2015/TT-BTC thì:

+ Các chứng từ thuộc hồ sơ hải quan quy định tại Điều 16 Thông tư này được gửi cho cơ quan hải quan thông qua Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan; các chứng từ này có thể ở dạng

dữ liệu điện tử hoặc chứng từ giấy được chuyển đổi sang chứng từ điện tử (bản scan có xác nhận bằng chữ ký số).

+ Trường hợp khai hải quan đối với lô hàng có nhiều hóa đơn trên một tờ khai hải quan theo quy định tại khoản 7 Điều 25 Nghị định số 08/2015/NĐ-CP, người khai hải quan lập Bảng kê hóa đơn thương mại hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo mẫu quy định và gửi kèm tờ khai hải quan đến Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan.

- Căn cứ quy định tại điểm a.1 khoản 2 Điều 20 Thông tư số 38/2015/TT-BTC được sửa đổi, bổ sung tại khoản 9 Điều 1 Thông tư số 39/2018/TT-BTC thì người khai hải quan khai bổ sung các chỉ tiêu thông tin của tờ khai hải quan điện tử theo mẫu quy định và nộp các chứng từ liên quan đến việc khai bổ sung qua Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan.

- Căn cứ quy định tại điểm a.1 khoản 1 Điều 56 Thông tư số 38/2015/TT-BTC được sửa đổi, bổ sung tại khoản 36 Điều 1 Thông tư số 39/2018/TT-BTC thì hồ sơ thông báo cơ sở gia công, sản xuất hàng hóa xuất khẩu; nơi lưu giữ nguyên liệu, vật tư, máy móc, thiết bị, sản phẩm xuất khẩu; hợp đồng, phụ lục hợp đồng gia công gửi cho cơ quan hải quan thông qua Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan.

Như vậy, các chứng từ thuộc hồ sơ hải quan đã được gửi theo hình thức điện tử; trường hợp theo quy định phải nộp chứng từ bản chính dưới dạng giấy thì người khai hải quan có thể gửi qua đường bưu chính cho cơ quan hải quan.

Liên quan đến việc công chức hải quan tại một số Cục Hải quan tỉnh, thành phố khi làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu yêu cầu doanh nghiệp nộp chứng từ có ký tên, đóng dấu của doanh nghiệp và xác nhận sao y bản chính (đối với các chứng từ bản chụp) trong khi các chứng từ đó đã được gửi qua Hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan, Tổng cục Hải quan đã có công văn số 2056/TCHQ-GSQL ngày 30/3/2020 về việc gửi chứng từ thuộc hồ sơ hải quan (gửi kèm). Trường hợp trong quá trình làm thủ tục hải quan, Công ty Vinamilk nếu thấy có trường hợp cán bộ công chức hải quan yêu cầu nộp các chứng từ có ký tên, đóng dấu không đúng quy định tại khoản 2 Điều 3, điểm a khoản 1 Điều 18 Thông tư số 38/2015/TT-BTC được sửa đổi, bổ sung tại khoản 2, khoản 7 Điều 1 Thông tư số 39/2018/TT-BTC thì phản ánh về Tổng cục Hải quan để xử lý kịp thời.

- Ngày 19/11/2020, Tổng cục Hải quan đã có văn bản số 7373/TCHQ-TXNK gửi các Cục Hải quan tỉnh, thành phố về việc triển khai hệ thống miễn thuế, giảm thuế, hoàn thuế, không thu thuế và xử lý tiền thuế nộp thừa trên hệ thống điện tử (viết tắt là Hệ thống MGH) kể từ ngày 23/11/2020, theo đó doanh nghiệp có thể gửi hồ sơ hoàn thuế (công văn đề nghị hoàn thuế mẫu điện tử và các tài liệu có liên quan) qua Hệ thống MGH (https://mgh.customs.gov.vn hoặc https://mgh.customs.gov.vn/MGHYDN).

Đề nghị Công ty Vinamilk liên hệ với cơ quan hải quan nơi hoàn thuế để được hướng dẫn cụ thể.

3. Về việc lưu trữ chứng từ thuộc hồ sơ hải quan

- Căn cứ quy định tại khoản 12 Điều 4, Điều 10, Điều 15 Luật giao dịch điện tử năm 2005 thì: thông tin được tạo ra, được gửi đi, được nhận, lưu trữ thông điệp dữ liệu.

- Căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 24 Luật Hải quan thì chứng từ thuộc hồ sơ hải quan là chứng từ giấy hoặc chứng từ điện tử; chứng từ điện tử phải bảo đảm tính toàn vẹn và khuôn dạng theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử.

- Căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 16a Thông tư số 38/2015/TT-BTC được bổ sung tại khoản 6 Điều 1 Thông tư số 39/2018/TT-BTC, người khai hải quan có trách nhiệm lưu giữ bản chính các chứng từ thuộc hồ sơ hải quan quy định tại khoản 1 Điều 16a trong thời hạn quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 18 Luật Hải quan năm 2014, xuất trình cho cơ quan hải quan khi kiểm tra sau thông quan, thanh tra; bản chính có thể được thể hiện dưới dạng chứng từ điện tử hoặc chứng từ giấy; trường hợp bản chính dưới dạng chứng từ giấy đã nộp cho cơ quan hải quan, người khai hải quan phải lưu bản chụp; đối với chứng từ dưới dạng điện tử, người khai hải quan phải lưu bản điện tử.

Như vậy, trường hợp chứng từ dưới dạng điện tử thì người khai hải quan phải lưu bản điện tử và phải đảm bảo tính toàn vẹn, khuôn dạng theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử.